آیا تیک اختلال روانی است؟
شاید بسیاری از ما تیک را تجربه کرده باشیم اما هرگز نمی دانستیم که می تواند یک اختلال روانی باشد. در جواب این سوال که آیا تیک اختلال روانی است؟ باید بگویم که اگر به صورت موقت و گذرا باشد خیر، ولی اگر طولانی و ادامه دار باشد بله. این اختلال ممکن است در هر فردی به دلایل متفاوتی بروز کند و ریشه در عوامل مختلفی داشته باشد. مثلا استرس، اضطراب، خستگی، هیجان زدگی و یا بیماری های مغز و اعصاب می توانند باعث ایجاد تیک در افراد شوند. در این مقاله از وبسایت دکتر سید سادات سپهرتاج، روانپزشک شیراز، اختلال روانی تیک را بررسی خواهیم کرد.
اختلال تیک چیست؟
اگر با این اختلال آشنا نباشید، حتما برایتان سوال پیش آمده که اختلال تیک چیست؟ تیک اختلالی است که فرد مبتلا به آن به صورت غیر ارادی و مکرر رفتار ها، حرکت ها و یا صداهایی را از خود نشان می دهد. این موارد به صورت ناگهانی و سریع انجام می شود و ممکن است در هر قسمت از بدن اتفاق بیفتد.
پریدن پلک یکی از رایج ترین نوع اختلال تیک است. از جمله موارد دیگر می توان به ژست های ناگهانی، شکلک درآوردن، صاف کردن گلو، تکان دادن سر و … اشاره کرد. تیک های عصبی در هر سنی و در هر جنسیتی دیده می شود.
انواع اختلال تیک
تیک انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- تیک حرکتی: رفتار هایی است که همراه با انجام یک کار و فعالیت انجام می گیرد. مثلا پلک زدن، شکلک در آوردن، تنگ کردن چشم ها، تکان دادن سر، بالا انداختن شانه، باز کردن دهان، تکان دادن بازوها، در هم کشیدن بینی و …
- تیک صوتی: رفتار هایی که صدا در آن دخالت دارد. مثل صاف کردن گلو، سرفه کردن، خرخر کردن، درآوردن صدای هیس، فین کردن بینی، جیغ زدن، تکرار کلمات خاص و …
- اختلال توره: هنگامی که فرد یک یا چند اختلال تیک را با هم دارد، اختلال توره اتفاق افتاده است. البته ممکن است این اختلالات همزمان با هم رخ ندهند.
- تیک گذرا: رفتار هایی که گذرا هستند اما پشت سر هم و با فاصله ی کم تر از یک سال اتفاق می افتند.
دلایل بروز اختلال تیک
مشکل در سیستم مغز و اعصاب و همچنین ابتلا به بیماری های روانی دیگر از جمله مواردی هستند که ممکن است منجر به ایجاد تیک در افراد شوند. به عنوان مثال اختلال کم توجهی – بیش فعالی و اختلال وسواس فکری عملی می توانند موجب بروز اختلال تیک شوند. همچنین عوامل ژنتیکی و ارثی نیز در ایجاد این اختلال موثر هستند.
اگر تیک ها به صورت گذرا و موقتی باشند، جای نگرانی نیست و می توان از کنار آن گذشت. اما اگر به صورت مداوم و بسیار زیاد در فرد دیده می شود، حتما باید نسبت به درمان آن اقدام کرد. دارو درمانی، رفتار درمانی و روان درمانی بنا به تشخیص روانپزشک می توانند به منظور درمان این اختلال کمک کننده باشند.