دکتر سپهرتاج روانپزشک شیراز ، کَرنای پایدار بیشتر از کرونای ناپایدار استرس را در جامعه افزایش می دهد. مغز انسان پیچیده ترین، فعال ترین، حریص ترین و شاید فرسوده شونده ترین عضو بدن است. مغز در حالی که ۳درصد حجم بدن را شامل می شود اما ۲۵درصد حجم خون بدن را به خود اختصاص می دهد. در فرایند تکاملی موجودات، رشد قشر خاکستری و نئوکورتکس، انسان را از سایر موجودات متمایز کرده و به انسان اجازه می دهد در باره موضوعات با تفکر، تصمیم گیری کند. لذا هرچقدر از مرکز تصمیم گیری و تحلیل داده ها بیشتر استفاده کنیم، کمتر اطلاعات غیر مفید و بی ارزش را وارد مغز خود می کنیم. در خصوص فضای مجازی بهتر است اجازه دهیم مرکز تصمیم گیری (decison making of neo-cortex) فقط یک دقیقه بر روی اطلاعات ورودی processیا فرایند تحلیلی انجام داده، چنانچه منفعتی برای گیرندگان و مخاطبان دارد، آن را برای آن ها ارسال کنیم وگرنه از ارسال آن و استمرار زنجیره شایعات بپرهیزیم. این نکته را به دقت توجه کنیم که خطر انتشار شایعات و اطلاعات غیر مفید در فضای مجازی(کَرنا) بیش از آسیب کرونا است” فضای مجازی محسناتی در آگاهی و اطلاع رسانی سریع در اقساء نقاط دنیا دارد اما یک ضعف بزرگ هم دارد، که به راحتی نمی توان اخبار و اطلاعات موثق را از غیر موثق تشخیص داد. به طور خلاصه چند نکته کلیدی را در خصوص چگونگی تشخیص اخبار یا اطلاعات درست از نادرست یا غیر مفید بیان می کنم: هر موضوع خبری، یک منبع اولیه و مرجع دارد. چنانچه خبری از منبع اولیه خودش صادر نشود، به آن توجه نکنیم. اگر خبری موثق هم باشد اما مورد نیاز ما نباشد، آن را وارد مغز خود نکنیم. مثلا تحت عنوان خبر داغ: نهنگ می تواند در عمق ۷۰۰متری ۷ انسان را ببلعد و در عمق ۹۰۰ متری ۹ انسان را ببلعد(این خبر چه ربطی به مادارد) یا خبر فوری: ۲۰۰ هندو یک مسجد را در جنوب هند به آتش کشیدند و ۳۰۰ مسلمان یک معبد را با خاک یکسان کردند.(شنیدن این خبر چند روز بعد یا حتی نشنیدن آن، چه مشکلی برای ما ایجاد می کند.) اگر تاریخ و موضوع یک کلیپ صوتی یا تصویری مشخص نباشد، به آن توجه نکنیم. اگر نوشتاری که جنبه خبری دارد ولی نویسنده آن مشخص نیست به آن توجه نکنیم. چنانجه نویسنده آن هم مشخص باشد اما کمکی به افزایش اطلاعات و دانش ما نکند به آن توجه نکنیم. بسیاری از اطلاعات موجود در اینترنت نیز تخصصی هستند و برای درک کامل آن ها نیاز به دانش قبلی یا مقدمه و موخره دارد. لذا به کار بردن برخی از آن ها در زندگی روزمره ممکن است، آسیب جدی به فرد وارد کند. عمده معایب و نواقص فضای مجازی در خصوص اخبار و اطلاعات است. اگر اخبار دریافتی ناگوار است و کمک مثبتی به ما نمی کند یا ما نمی توانیم در رفع آن کمکی کنیم، به آن توجه نکنیم. هر یک از گزینه های فوق را برای دیگران ارسال نکنیم. به عبارتی هریک با احساس مسولیت نسبت به خود و جامعه، زنجیره انتشار شایعات یا مطالب غیر مفید را قطع کنیم. توضیحات: توضیحات فوق به منزله بازدارندگی کلی از فضای مجازی و اینترنت نیست، بلکه در موارد خبری و اطلاعات مهم، نیاز است جانب احتیاط را رعایت کرد. به این نکته توجه داشته باشیم که وقتی پستی را برای دیگران می فرستیم از دید مخاطب، به احتمال قریب به یقین پست ارسالی، مورد تائید ما محسوب می شود. غالبا شخصیت و خصوصیات اخلاقی ارسال کننده پیام ، تحت الشعاع پست های ارسالی وی قرار می گیرد. به زبان ساده تر وقتی ما عمدتا پیام های آسیب زا و رنجش آور یا بدون منبع موثق را برای دیگران ارسال می کنیم، در اذهان مخاطبین، فردی شایعه ساز(بوق و کرنائی) تلقی می شویم. به امید آنکه همه ما با احساس مسولیت، به ویژه در موقعیت های بحرانی به کاهش بحران کمک کنیم، نه افزایش آن